Na Dolnym Śląsku po raz piąty ruszyła akcja z mobilnymi antysmogowymi płucami. Tym razem edukacyjna instalacja po raz pierwszy w Polsce trafiła do uzdrowiska – ustawiono ją przy głównym deptaku w Cieplicach Śląskich-Zdroju.
Podczas konferencji inaugurującej przedsięwzięcie obecni byli: Kamil Barczyk – radny sejmiku województwa dolnośląskiego, Jerzy Łużniak – prezydent Jeleniej Góry, Maciej Zathey – dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego oraz Krzysztof Smolnicki – lider Dolnośląskiego Alarmu Smogowego.
Wybór lokalizacji był celowy – organizatorzy chcieli zwrócić uwagę na konieczność wsparcia uzdrowisk w walce o czyste powietrze. To właśnie na Dolnym Śląsku znajduje się większość polskich miejscowości uzdrowiskowych.
– Po raz piąty rozpoczynamy kampanię Czyste Zasady. Zaczynaliśmy w Jeleniej Górze na rynku, teraz wracamy do miasta – tym razem do Cieplic Zdroju. To pierwsze uzdrowisko, które przyjęło płuca antysmogowe – podkreśla Krzysztof Smolnicki.
Największym źródłem zanieczyszczenia powietrza w sezonie smogowym pozostają domowe, nieefektywne kotły i piece – tzw. kopciuchy. Zgodnie z dolnośląskimi uchwałami antysmogowymi są one nielegalne od 1 lipca 2024 r., a ich użytkowanie grozi mandatem sięgającym nawet 5 tys. zł. Wymiana takich źródeł ciepła postępuje, jednak wciąż wiele do zrobienia pozostaje zwłaszcza w budynkach wielorodzinnych w mniejszych miejscowościach.
– Jelenia Góra od lat intensywnie pracuje na rzecz poprawy jakości powietrza. Korzystamy z każdego dostępnego programu, inwestujemy m.in. w ekologiczne autobusy dla komunikacji publicznej. Chcemy pokazać, jak ważne jest dla nas czyste powietrze – mówi prezydent miasta Jerzy Łużniak.
Samorządowcy podkreślają, że działania prowadzone konsekwentnie przez lata przynoszą wymierne efekty, jednak kluczowe pozostają edukacja, kontrole oraz stabilne finansowanie.
– Jako samorząd województwa aktywnie wspieramy kampanie podnoszące świadomość ekologiczną i prozdrowotną. Jakość powietrza ma ogromny wpływ na zdrowie mieszkańców. Dlatego przeznaczamy setki milionów złotych na transformację energetyczną dolnośląskich miast – zarówno z funduszy unijnych, jak i z budżetu województwa. To nasza misja – podkreśla radny wojewódzki Kamil Barczyk.
Kilkumetrowa instalacja z modelem ludzkich płuc umieszczona w centrum Cieplic „oddycha”, zasysając powietrze przez białą flizelinę pokrywającą konstrukcję. Na materiale stopniowo osiadają zanieczyszczenia, które – w zależności od jakości powietrza – z czasem zmieniają jego kolor z białego na grafitowy, a nawet czarny. Instalacja trafia głównie tam, gdzie brakuje stałych pomiarów, a mieszkańcy nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, czym na co dzień oddychają.
– Naszym obowiązkiem jest troska o czyste powietrze. Wciąż jest wiele kopciuchów, które nie spełniają żadnych norm. Dlatego musimy stale informować mieszkańców o obowiązkach wynikających z uchwał antysmogowych. Dzień Czystego Powietrza to idealny moment, by rozpocząć taką akcję – zaznacza dr Maciej Zathey, dyrektor IRT.
Inauguracji towarzyszył happening – młodzież z Zespołu Szkół Rzemiosł Artystycznych w Jeleniej Górze przeszła deptakiem uzdrowiska z transparentami, syrenami alarmowymi i hasłami w obronie czystego powietrza.
